Без рубрикиЁдгории меъморӣ чаро Аҷиннатеппа ном гирифт?

Ёдгории меъморӣ чаро Аҷиннатеппа ном гирифт?

-

Аҷинатеппа боқимондаи ёдгори меъмории дини будоӣ буда, мувофиқи тахқиқи бостоншиносон бутхона дар нимаи дуюми асри 7 ва ибтидои асри 8 арзи вуҷуд доштааст.

Аҷиннатеппа аз маркази ноҳия 11 км дур дар ҷамоати шаҳраки Киров ва 15 км дуртар аз шаҳри Бохтари вилояти Хатлон ҷойгир шудааст.

Соли 1959 дар масофаи 3 км аз роҳи Ҷамоати шаҳраки Кирови ноҳияи Вахши вилояти Хатлон аз тарафи олим Т. И. Зеймал кашф гардидааст. Номи асосии ин ёдгорӣ аслан Аҷиннатеппа набуда, ин унвон солҳои 40-уми асри 20 ба он дода шудааст. Тибқи ривояти мардуми маҳал солҳои 40-уми асри 20 дар натиҷаи боридани боронҳо як ҷойи теппа фурӯ рафта, сӯрохие ба вуҷуд омадааст ва нафаре аз маҳаллиён вориди сӯрох шуда, бути якпаҳлӯ хобрафтаеро мебинад ва тарсон берун омада, дидаашро ба мардум нақл мекунад. Минбаъд маҳаллиён онро макони ҷинҳо (махлуқи бадшакли бадкирдори афсонавӣ) пиндошта, Аҷиннатеппа номгузорӣ кардаанд. Ваҷҳи тасмияаш аз аҷина аст.

Аҷиннатеппа бинои росткунҷашакли вусъаташ 100×50 м, баландиаш 6 м мебошад. Аз ду қисмати мутаносиб иборат буда, бо роҳрав қисмҳо ба ҳам мепайванданд, ки қисмҳоро дар рафти таҳқиқ шартан «дайр» ва «маъбад» номгузорӣ кардаанд. Дар миёнҷои «дайр» ва «маъбад» ҳован ҷой дорад. Иморати ҳар як қисми бино аз рӯйи тарҳи сохтмонии чорайвона бино ёфта, аз похса ва хишти хом, таҳкурсии он аз хишти пухта сохта шудааст. Фарши ҳуҷраҳо, рӯйи ҳавлӣ ва девори биноҳои ибодатгоҳ бо хишти пухта рӯйкаш шудаанд. Равоқҳо камбар ва биноҳо гумбаздор будаанд. Дар маркази нимаи «дайр» ҳавлии чоркунҷае ҳаст (19х19 м) — ки дар атрофи он ҳуҷраҳо, ибодатгоҳ, толор ва биноҳои хоҷагӣ ҷой гирифтаанд. Ҳамаи ин биноҳоро роҳрав ба ҳам мепайваст. Ороиши меъмории ибодатгоҳи дайр мураккаб буда, шифту девор нақшунигор ва муҷассамаҳои бисёр дошт. Ҳангоми ҳафриёт пораҳои муҷассамаи калони баландиаш 4 м, ки дар маркази бино воқеъ буд, ёфт шуд. Поини деворҳо, рӯйи суффаҳо ва пояи ҳайкалҳо бо нақшу нигор оро доранд. Дигар биноҳои «дайр» ва ҳуҷраҳои роҳибон намуди одӣ доранд.

Дар яке аз роҳравҳо муҷассамаи 14-метраи якпаҳлу хобидаи Будо дар ҳолати нирвана ва дар тоқчаҳо муҷассамаҳои хурди Будои нишаста ёфт шуданд. Муҷассамаҳоро аз гил сохта, рангубор додаанд. Тасвироти Аҷиннатеппа дар асоси анъанаҳои наққошии ҳамонзамонаи Осиёи Миёна иҷро шудаанд. Нақши иблис, роҳиб ва одамони одӣ низ ҳаст.

 

Муаллиф: Амонҷон Муҳиддинов

ПИСАНД ОМАД? БО ДӮСТОНИ ХУД МУБОДИЛА КУНЕД!
+1
1
+1
1
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0

ХАБАРҲОИ ОХИРИН

Чемпионати 9-уми Тоҷикистон кай баргузор мегардад?

Раёсати доварон ва нозирони Федератсияи футболи Тоҷикистон доварон ва нозирони бозиҳои даври нуҳуми чемпионати Тоҷикистон-2025 миёни дастаҳои лигаи олиро...

Ситораҳои футболи Русия ба Тоҷикистон меоянд

Ба ифтихори Рӯзи ҷаҳонии футбол 22 май дар Варзишгоҳи марказии шаҳри Душанбе миёни ситораҳои футболи Тоҷикистону Русия бозии...

Дӯстмурод Шарипов: ғазал аз Ҳофиз набудааст

Блогер Дӯстмурод Шарипов, ки айни ҳол дар Эрон қарор дорад, аз марқади Ҳофизи Шерозӣ низ дидан карда, ғазалеро ғироат...

Депарде ба ҳабси шартӣ маҳкум шуд

Додгоҳи ислоҳии Париж ҳунарпешаи фаронсавӣ Жерар Депардеро ба 18 моҳ ҳабси шартӣ барои парвандаи таҷовуз дар сабти филм дар...
spot_imgspot_img

Чин манъи харидории ҳавопаймоҳои Boeing-ро аз сар гирифт

Чин манъи харидории ҳавопаймоҳои Boeing-ро, ки аз нимаи моҳи апрели соли 2025 амал мекард, бекор намуд. Маҳдудият дар посух...

Губернатори Техас: қонунеро имзо мекунам, ки ба шаҳрвандони Русия ва Чин харидани амволро манъ мекунад

Губернатори иёлати Техаси Амрико Грег Эбботт ба зудӣ қонунеро имзо мекунад, ки ба шахсон ва ширкатҳо аз як қатор...
spot_imgspot_img

Ба шумо инчунин метавонед писанд оядVIP
Ба шумо тавсия дода мешавад