Без рубрикиЁдгории меъморӣ чаро Аҷиннатеппа ном гирифт?

Ёдгории меъморӣ чаро Аҷиннатеппа ном гирифт?

-

Аҷинатеппа боқимондаи ёдгори меъмории дини будоӣ буда, мувофиқи тахқиқи бостоншиносон бутхона дар нимаи дуюми асри 7 ва ибтидои асри 8 арзи вуҷуд доштааст.

Аҷиннатеппа аз маркази ноҳия 11 км дур дар ҷамоати шаҳраки Киров ва 15 км дуртар аз шаҳри Бохтари вилояти Хатлон ҷойгир шудааст.

Соли 1959 дар масофаи 3 км аз роҳи Ҷамоати шаҳраки Кирови ноҳияи Вахши вилояти Хатлон аз тарафи олим Т. И. Зеймал кашф гардидааст. Номи асосии ин ёдгорӣ аслан Аҷиннатеппа набуда, ин унвон солҳои 40-уми асри 20 ба он дода шудааст. Тибқи ривояти мардуми маҳал солҳои 40-уми асри 20 дар натиҷаи боридани боронҳо як ҷойи теппа фурӯ рафта, сӯрохие ба вуҷуд омадааст ва нафаре аз маҳаллиён вориди сӯрох шуда, бути якпаҳлӯ хобрафтаеро мебинад ва тарсон берун омада, дидаашро ба мардум нақл мекунад. Минбаъд маҳаллиён онро макони ҷинҳо (махлуқи бадшакли бадкирдори афсонавӣ) пиндошта, Аҷиннатеппа номгузорӣ кардаанд. Ваҷҳи тасмияаш аз аҷина аст.

Аҷиннатеппа бинои росткунҷашакли вусъаташ 100×50 м, баландиаш 6 м мебошад. Аз ду қисмати мутаносиб иборат буда, бо роҳрав қисмҳо ба ҳам мепайванданд, ки қисмҳоро дар рафти таҳқиқ шартан «дайр» ва «маъбад» номгузорӣ кардаанд. Дар миёнҷои «дайр» ва «маъбад» ҳован ҷой дорад. Иморати ҳар як қисми бино аз рӯйи тарҳи сохтмонии чорайвона бино ёфта, аз похса ва хишти хом, таҳкурсии он аз хишти пухта сохта шудааст. Фарши ҳуҷраҳо, рӯйи ҳавлӣ ва девори биноҳои ибодатгоҳ бо хишти пухта рӯйкаш шудаанд. Равоқҳо камбар ва биноҳо гумбаздор будаанд. Дар маркази нимаи «дайр» ҳавлии чоркунҷае ҳаст (19х19 м) — ки дар атрофи он ҳуҷраҳо, ибодатгоҳ, толор ва биноҳои хоҷагӣ ҷой гирифтаанд. Ҳамаи ин биноҳоро роҳрав ба ҳам мепайваст. Ороиши меъмории ибодатгоҳи дайр мураккаб буда, шифту девор нақшунигор ва муҷассамаҳои бисёр дошт. Ҳангоми ҳафриёт пораҳои муҷассамаи калони баландиаш 4 м, ки дар маркази бино воқеъ буд, ёфт шуд. Поини деворҳо, рӯйи суффаҳо ва пояи ҳайкалҳо бо нақшу нигор оро доранд. Дигар биноҳои «дайр» ва ҳуҷраҳои роҳибон намуди одӣ доранд.

Дар яке аз роҳравҳо муҷассамаи 14-метраи якпаҳлу хобидаи Будо дар ҳолати нирвана ва дар тоқчаҳо муҷассамаҳои хурди Будои нишаста ёфт шуданд. Муҷассамаҳоро аз гил сохта, рангубор додаанд. Тасвироти Аҷиннатеппа дар асоси анъанаҳои наққошии ҳамонзамонаи Осиёи Миёна иҷро шудаанд. Нақши иблис, роҳиб ва одамони одӣ низ ҳаст.

 

Муаллиф: Амонҷон Муҳиддинов

ПИСАНД ОМАД? БО ДӮСТОНИ ХУД МУБОДИЛА КУНЕД!
+1
1
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0

ХАБАРҲОИ ОХИРИН

Huawei Watch 4 қанди хунро маълум мекунад

Huawei Watch 4, аввалин соатҳои ҳушманди маълумкунандаи қанди хун дар ҷаҳон акнун фурӯхта мешавад. Дар ин бораи Huawei Central иттилоъ...

Иштироки беш аз 20 корхонаи нассоҷӣ дар UzTextile Expo

Намояндаи 23 корхонаи нассоҷӣ ва дӯзандагии Тоҷикистон барои омӯзиши равандҳои нав, харидории маводи хоми лозима ба монанди риштаи омехта...

Баҳодур Усмонов №4 дар IBA

Пас аз Чемпионати ҷаҳон-2023 дар Тошканд ҷадвали  раддабандии Анҷумани байналмилалии бокс (IBA) нав шуд. Дар раддабандии нав муштзани тоҷик...

Super VPN кадом маълумотро ифшо кард

Super VPN маълумоти ҳамаи корбарони хадамоташро ифшо кардааст.  Муҳаққиқи ҷиноётҳои сайберӣ Ҷереми Фаулер як маҳзанеро  ошкор кард, ки дорои беш...
spot_imgspot_img

Изҳороти сарони AI: хатари зеҳни сунъӣ аз пандемия ва ҷангҳои ҳастаӣ кам нест!

Сарони бузургҷуссаҳои соҳаи зеҳни сунъӣ ҳушдор доданд, ки зеҳни сунъӣ ба инсоният таҳдид мекунад ва бояд ҳамчун хатар дар...

Go Viral 2023: илҳом ва ҷалб

Мавзӯи "Go Viral 2023: Илҳом ва ҷалб" буд. Дар ҷашнвора беш аз 30 мутахассис аз ширкату созмонҳои гуногун, аз...
spot_imgspot_img

Ба шумо инчунин метавонед писанд оядVIP
Ба шумо тавсия дода мешавад